IQF Sistemlerin Avantajları
IQF (Individual Quick Freezing), ürünleri tane tane, birbirine yapışmadan dondurma teknolojisidir. Klasik dondurma yöntemlerinde ürünler blok halinde donar, çözündüğünde kalite ve görünüm kaybı yaşanır. IQF ise her parçayı ayrı ayrı hızlıca dondurarak tazeliği, besin değerini ve doğal yapısını korur.
Meyve, sebze, deniz ürünleri, et, tavuk, mantar, makarna, hamur işleri… Kısacası tane tane veya porsiyonlu halde korunması gereken her gıda IQF teknolojisiyle güvenle dondurulabilir.
- Ürünler yüksek hızda ve standart kalitede dondurulur.
- Depolama ve paketleme kolaylaşır, fire oranı düşer.
- Enerji verimliliği sağlar, işletme maliyetlerini azaltır.
- İhracat için gerekli uluslararası kalite standartlarını karşılar.
Hangi ürün için hangi IQF ?
Spiral IQF sistemleri, tıpkı düz IQF tünelleri gibi güçlüdür ama her ürün için uygun değildir. Çünkü spiral yapıda ürünler bant üzerinde birbirine temas ederek ilerler. Bu nedenle tane tane akışkan ürünlerde klasik IQF tüneli tercih edilir. Spiral IQF’te dondurulması zor ya da uygun olmayan ürünler şunlardır:
- Çok küçük taneli ürünler: Bezelye, mısır, böğürtlen gibi ürünler bant aralıklarından düşebilir veya birbirine yapışabilir.
- Yapışkan, yüzeyi ıslak ürünler: Reçel kaplı meyveler, soslu gıdalar spiral bant üzerinde birbirine yapışarak topaklaşır.
- Tozlu veya unlu ürünler: Un kaplı köfte, pane ürünler gibi ürünler spiral bantta sürtünmeden dolayı kaplamasını kaybedebilir.
- Aşırı yumuşak/düşük mukavemetli ürünler: Çok yumuşak hamurlar veya pişmemiş ince kekler spiral taşıma sırasında deformasyona uğrayabilir.
Spiral IQF daha çok orta-büyük porsiyonlu ürünler için uygundur: tavuk parçaları, hamburger köfteleri, balık filetoları, pizza dilimleri, hazır yemek porsiyonları gibi.
Yani özetle: spiral sistemde “tane tane serbest akması gereken küçük ürünler” sıkıntı çıkarır, ama “tek parça ve porsiyonlu ürünler” için biçilmiş kaftandır.
Fluidized IQF, yani akışkan yataklı hızlı dondurma, ürünleri hava akımıyla askıya alıp birbirine yapışmadan tane tane dondurmak için harikadır. Ama bu sistem de her ürüne uymaz. Temel mantık şudur: ürün hafif ve akışkan olmalı ki hava akımı içinde “yüzer” gibi davranabilsin. Eğer ürün bu şartlara uymuyorsa dondurma verimli olmaz.
Fluidized IQF’te dondurulması uygun olmayan ürünler:
- Çok büyük ve ağır ürünler: Tavuk but, büyük balık filetosu, bütün köfte gibi ürünler havada askıya alınamaz, bant üzerinde sabit kalır.
- Şekli hassas ve kırılgan ürünler: Kek parçaları, ince hamurlar, bazı pastane ürünleri hava akımıyla savrulup kırılabilir.
- Yapışkan veya yüzeyi nemli ürünler: Soslu gıdalar, şuruplu meyveler, ballı veya reçelli ürünler birbirine yapışır, tane tane dondurulamaz.
- Kaplamalı ürünler (pane, un, baharatlı): Hava akımı ürünün kaplamasını dağıtır, yüzeyi bozulur.
- Çok büyük su oranlı ve yumuşak dokulu ürünler: Domates dilimi, karpuz küpü gibi ürünler hava akışında parçalanabilir.
Fluidized IQF için en ideal ürünler: bezelye, mısır, fasulye, vişne, çilek, karides, mantar gibi tane tane serbest akabilen, küçük-orta boy gıdalardır.
HighFlow Freezer , yani yüksek hızlı hava jetleriyle dondurma tekniği, aslında IQF dünyasında en agresif ve en hızlı çözümlerden biridir. Bant üzerinde ilerleyen ürünlerin hem üstünden hem altından çok yüksek hızda soğuk hava jeti vurur. Böylece ürüne adeta “soğuk yağmuru” yağıyor gibi olur.
Avantajları
- Çok hızlı dondurma: İnce ürünler dakikalar içinde -18 °C’ye iner. Bu, üretim kapasitesini yükseltir.
- Küçük alan, büyük performans: Spiral veya fluidized sistemlere göre daha kompakt olabilir, fabrika içinde az yer kaplar.
- Ürün yüzeyinde buz kristali oluşumu minimum: Jet etkisiyle ürün çok hızlı donar, doku ve kalite korunur.
- Geniş ürün çeşitliliği: Hem IQF tarzı tane tane ürünlerde hem de düz ürünlerde kullanılabilir.
- Hijyenik tasarım: Bantlı ve kolay temizlenebilir yapısıyla gıda güvenliği için avantajlıdır.
Hangi ürünler için uygundur?
- İnce ve yüzeyi geniş ürünler: Fileto balık, tavuk göğsü, hamburger köftesi, pizza dilimi, omlet, pancake, lavaş ekmeği.
- Porsiyonlu ürünler: Çiğ veya pişmiş et dilimleri, hazır yemek porsiyonları.
- Deniz ürünleri: Karides, midye, kalamar halkası.
- Meyve & sebze dilimleri: Mango dilimi, elma dilimi, havuç çubuğu, patates ürünleri (özellikle French fries).
Uygun olmayan ürünler
- Çok küçük taneli ürünler (bezelye, mısır gibi) bant deliklerinden düşebilir ya da hava jetinde savrulabilir → bunlar için fluidized IQF daha iyidir.
- Çok yapışkan ürünler jet akımı altında bant yüzeyine yapışabilir